Bellen achter het stuur

1. Wat is bellen achter het stuur?

Bellen achter het stuur is een eerder misleidend begrip. Beter is 'het gebruik van een draagbare telefoon'. Elk gebruik van je gsm tijdens het rijden, indien het niet in een gsm-houder is geplaatst, is immers strafbaar. De relevante bepaling is artikel 8.4 Wegcode.

Zo is onder meer niet toegelaten:

• verzenden van sms-berichten of e-mailberichten;
• video's bekijken of sociale media raadplegen;
• verplaatsen van je gsm naar een gsm-houder;
• ...

Voorwaarde is wel dat je het gsm in de hand vasthoudt, hoe kortstondig ook. Ben je aan het bellen tijdens het rijden, terwijl je gsm tussen de schouder en nek gekneld is, is er in principe geen sprake van een strafbaar gebruik van je gsm. Eventueel kan dit wel een ander misdrijf opleveren, met name een overtreding van artikel 8.3, tweede lid Wegcode. Overeenkomstig dit artikel dien je in alle omstandigheden controle over je voertuig te hebben, wat mogelijks niet het geval is indien je een gsm tussen nek en schouder hebt gekneld.

2. Wat vanaf 3 maart 2022?

Vanaf 3 maart 2022 is de wetgeving ter zake aangepast en geactualiseerd. Vanaf dan is het verboden om een mobiel elektronisch apparaat te gebruiken, vast te houden of te manipuleren, tenzij het in een daartoe bestemde houder is bevestigd.

Onder mobiel elektronisch apparaat met een scherm wordt niet enkel verstaan een gsm, maar ook bv. tablets, e-reader, spelconsoles, enz. In principe valt een smartwatch ook onder dit verbod.

Daarnaast is niet alleen het vasthouden, maar ook het gebruiken of het manipuleren van een mobiel elektronisch apparaat uit den boze. De praktijk, waarbij een gsm op de schoot of op de passagiersstoel als een gps werd gebruikt, viel niet onder artikel 8.4 Wegcode, maar valt thans wel onder het verbod.

3. Wie is strafbaar?

Belangrijk is dat het niet alleen gaat om bestuurders van motorvoertuigen. Een bestuurder wordt immers wettelijk gedefinieerd als eenieder die een voertuig bestuurt of trek-, last- en rijdieren of vee geleidt of bewaakt.

Een voertuig wordt op zijn beurt omschreven als elk vervoer te land. Dit impliceert dat ruiters, fietsers, maar ook gebruikers van een e-step die sneller dan stapvoets rijden, onderworpen zijn aan dit verbod. Het beluisteren van muziek terwijl je fietst met een gsm in de hand, is strafbaar.

4. Wanneer mag je bellen?

Enkel wanneer je stilstaat of geparkeerd bent, is er geen probleem. Het begrip "stilstaan" is wettelijk gedefinieerd en wijkt af van wat men doorgaans beschouwt als stilstaan. Een voertuig staat stil indien dit niet langer stilstaat dan nodig is voor het in- of uitstappen van personen of voor het laden of lossen. Een geparkeerd voertuig is een voertuig dat langer stilstaat dan nodig is voor het in- of uitstappen van personen of voor het laden of lossen. Zo wordt het stilstaan in een file of voor het rood licht niet beschouwd als stilstaan. Het feit dat je motor niet meer draait (bv. voor een overweg of een open brug), is overigens van geen belang.

Het gebruik van het mobiele apparaat is toegelaten mits dit in een daartoe bestemde houder is bevestigd. Het louter aansluiten met een oplaadkabel terwijl je het toestel gebruikt, is onvoldoende en bijgevolg strafbaar. Maar wat als je enkel het toestel oplaadt terwijl er bv. muziek speelt op je gsm? Is er op dat moment dan sprake van een gebruik of manipulatie, waarvoor je kan worden geverbaliseerd? Ongetwijfeld zal dit één van de vraagstukken zijn waarover de politierechters zullen moeten oordelen.

5. Welke straffen?

Tot 2 maart 2022 was het een overtreding van de tweede graad. De sancties betroffen een geldboete van minstens 180 EUR en een facultatief rijverbod van minstens 8 dagen.

Vanaf 3 maart 2022 is het een overtreding van de derde graad. Voortaan is deze overtreding strafbaar met een hogere geldboete van minstens 240 EUR. Ben je een beginnende bestuurder, dan is het rijverbod van minstens 8 dagen verplicht én wordt er een praktisch of theoretisch examen opgelegd.

Duidelijk is dat de wetgeving vanaf 3 maart 2022 veel strenger is geworden. Bovendien hebben verschillende parketten extra controles aangekondigd en gemeld dat er een onmiddellijke intrekking van 8 dagen bij betrapping zal gelden.

Je vindt beide overtredingen in de app terug onder "gebruik van een draagbare telefoon (oud)" en "gebruik van een mobiel elektronisch apparaat".